Fotograferen in China, Online artikel ZOOM, januari 2014
Vrijwel elke dag is dit fascinerende land wel in het nieuws. Vandaag lanceert men een raket naar de maan, de volgende dag is het vervuiler no. 1 is en weer een dag later lees je dat men beschikt over de grootste capaciteit aan windmolens en zonnepanelen. De economie lijkt veel minder last te hebben van de wereldwijde crisis dan het westen en vrijwel alles wat we in huis hebben is geproduceerd in China. Als je van straatfotografie houdt is China een soort van hemel op aarde. Alles is anders, alles gaat anders en de meeste Chinezen vinden het geen probleem als je (ze) fotografeert. Dat maakt het leven van een documentair fotograaf tot een waar feest!
Maar wat nu als je van natuur en stilte houdt? Is er ook voor de natuur- en landschapsfotografen nog iets te vinden in dit druk bevolkte land?
In 2011 las ik een artikel over de noordelijke provincie Binnen Mongolië, niet te verwarren met het land Mongolië. Dit is de provincie van de graslanden, de (Gobi) woestijnen, nomaden en relatief weinig mensen. Wat ik las sprak me erg aan en in mei 2013 besloot ik een tweetal verschillende gebieden in Binnen Mongolië te bezoeken.
Beide gebieden maken deel uit van de enorme Gobi. Zien wij hier in het westen de Gobi als één grote woestijn, de Chinezen maken onderscheid. Een heel groot deel bestaat uit zand en grind, is plat en leeg. Dit is volgens de Chinezen de Gobi. Andere delen zijn volgens hen de echte woestijnen. Dit zijn onder andere de Takla Makan-, de Tengger- en de Badain Jaran woestijn
Bomen
Een gebied dat in het noordwesten van de Gobi ligt is het gebied rondom Ejin Qi (ook wel Ejin Banner of Dalain hob genoemd) Deze kleine, zeker voor Chinese begrippen, stad heeft zo’n 20 duizend inwoners en ligt een paar honderd kilometer van de Chinese lanceerbasis “Jiuquan” vandaan. Interessanter voor ons fotografen is het feit dat er even buiten de stad een gebied van de zogeheten Eufraat populieren ligt. Dit soort bomen komt nog slechts in drie gebieden in de wereld voor. In de herfst is het gebied een ‘zee van goud’ door de prachtige verkleuring van de (levende) bomen. Erg populair bij fotografen maar voor mij was de ‘dead forest’, enkele kilometers verder, een stuk aantrekkelijker. De loop van de nabij gelegen Ejin rivier is door de jaren heen veranderd. Geen water houdt in geen leven en om die reden is het eens zo bloeiende en kleurrijke populierenbos hier veranderd in een bos van ‘dode’ bomen. De aanblik is bijzonder en onverwacht! Veel zand, overal dode, of bijna dode, bomen, stronken en takken. Het lijkt een enorm slagveld. Verdroogd en gevormd door weer en wind, lijken het soms sinistere figuren uit de onderwereld, een strekkende hand die uit de grond steekt, de kop van een alien, een gekromde rug, etc.. Rondlopend tijdens zonsopkomst of in het laatste licht van de dag zie je overal eindeloze schaduwen en silhouetten, je verbeelding kan volledig op hol slaan. Kortom, een mekka voor fine art fotografen en Ansel Adam addicten. Prachtig in zwart-wit maar ook geweldig in kleur!
Woestijn
De Badain jaran woestijn ligt in het zuidoosten van de Gobi. Met de bijna 50 duizend vierkante kilometer is het de derde grootste woestijn van China. Het is hier waar zich de hoogste zandduinen ter wereld bevinden, soms meer dan 500 meter! Om het landschap nog spectaculairder te maken dan het al is, liggen er verspreid door het gebied meer dan 140 meren die waarschijnlijk gevoed worden door ondergrondse stromen. De meren variëren in kleur en afmetingen. Sommige bevatten zoet water terwijl de meeste zout tot zeer zout zijn. Het water zorgt natuurlijk wel voor leven in deze droge en harde omgeving. Zo kun je langs de oevers kuddes kamelen, geiten, paarden en vogels aantreffen. Her en der heeft zich een familie in dit barre landschap gevestigd en ergens langs een meer ligt een prachtig Tibetaans-Boeddhistisch klooster. Gebouwd in de 19e eeuw en dankzij de geïsoleerde ligging, heeft het de culturele revolutie overleefd.
Reizen en fotograferen
Om te reizen in dit landschap heb je een aantal dingen nodig en de drie belangrijkste zaken zijn een goede chauffeur, dito wagen en een gids die de weg kent. Om te voet de woestijn in te trekken is zonder bepakking al een slecht idee maar is met een zware foto-uitrusting vrijwel ondoenlijk. Het spreekwoord van 2 stappen omhoog, 1 omlaag is in dit gebied meer dan waar. Tijdens mijn bezoek heb ik een lokale gids/chauffeur gehuurd. Een man die geboren is in het gebied, de woestijn op zijn duimpje kent en een geweldige maar ook veilige kunstenaar met zijn Toyota Landcruiser bleek te zijn. Rijden door los zand en tegen duinen van honderden meters op, is een spectaculaire bezigheid en niet iets wat je moet doen als je snel wagenziek wordt. Het huren van een privé auto gaf me de mogelijkheid precies te bepalen waar ik wilde fotograferen, op elk moment van de dag. Zand en wind vormen het decor met de meest fascinerende vormen, lijnen en texturen die je je maar kunt voorstellen. De woestijn kleurt doorlopend anders en de gehele dag verandert het landschap om je heen. Het zand en het licht vormen een vrijwel onuitputtelijke inspiratiebron voor creatieve fotografie.
Nabewerking.
Het ‘veldwerk’ is slechts een deel van het werk. Minstens zoveel tijd heb ik besteed aan de nabewerking van mijn foto’s. Ik bewerk de beelden volledig naar mijn eigen smaak, ik moet ze zelf mooi vinden. Dat hield in dit geval in dat ik veel aan contrasten heb gesleuteld, soms aan de kleurtemperatuur en soms zelfs aan de oriëntatie en de hoekverdraaiing. Mijn streven is om esthetisch mooie beelden te maken die niet perse de absolute werkelijkheid hoeven weer te geven. Ik zie het fotograferen zelf dan ook als een startproduct en zeker nog niet als het eindproduct.
Omstandigheden
De omgeving is mooi en fascinerend maar de condities waaronder je moet werken, zijn moeilijk. Zand en wind in combinatie met gevoelige apparatuur is niet ideaal.Het is echter ook weer niet al te dramatisch. Wanneer je werkt met de nodige aandacht, zorgvuldigheid en een goed setje schoonmaakartikelen, kun je tot geweldige resultaten komen en de tijd van je leven hebben in deze prachtige omgeving.
Tips en trucs
-
Hieronder een lijstje met tips en aanbevelingen als je in de woestijn gaat fotograferen.
-
Zorg voor vertrek dat alles in optimale conditie is. Test alles thuis in elk geval nog een keer goed uit.
-
Bepaal steeds vooraf waar en wat je wilt fotograferen. Ben je met meerdere personen, maak dan afspraken. Als je namelijk ergens naar toe loopt of rijdt laat je direct sporen in het zand achter waarmee je je eigen landschap wel eens grondig kunt verknallen.
-
Mijn uitrusting bestond uit het volgende:
-
Nikon D3, 14-24/f2.8, 24-70/f2.8, 70-200/f2.8, 1.7* converter;
-
Olympus Pen E-P3, 7-14mm, 14-42mm, 45-200mm;
-
Geheugenkaarten, batterijen, opladers;
-
Een volledige schoonmaakset voor je spullen;Sensorreiniging, lensreiniging, blaasbalg, borsteltjes, vloeistof, pads en alles wat er tegenwoordig bij hoort;
-
ND filters, verlopend en gewoon (niet vaak gebruikt).
-
Statief, vaak wil je een flinke scherptediepte. Ik heb veel gewerkt met de 70-200mm zoom (al dan niet met de 1.7* conv) en dan heb je sowieso al erg weinig scherptediepte. Overdag is er wel veel licht beschikbaar zodat je kleine diafragma’s kunt gebruiken maar zodra het licht wat minder wordt, heb je echt een statief nodig. Juist deze momenten van de dag zijn prachtig, uiteraard omdat het licht minder hard is. Door de lange(ere) schaduwen wordt het allemaal nog plastischer.
-
Neem een wisselzak mee. Hierin kun je je lenzen vervangen zonder dat er zand je camera in wordt geblazen. Ik heb zelf relatief windstil weer getroffen maar het is prettig als je ook kunt wisselen als er meer wind is. Er bestaan speciale zakken, maar ik heb een paar gewone vuilniszakken meegenomen. Goedkoper en werkte prima.
-
Een laptop of op z’n minst een backup-mogelijkheid. Ik ben in totaal zo’n 6 dagen in de woestijn geweest en heb steeds als ik terugkwam bij het hotel niet alleen mijn kaartjes gebackup-ed maar ook direct bekeken wat ik geschoten had. Voordeel hiervan is dat ik een volgende maal als we ‘uitreden’, de ervaringen kon meenemen en indien nodig zaken kon aanpassen. Ik gebruik een 15” Macbook Pro, zwaar genoeg om alle relevante software draaien en licht genoeg om op reis mee te nemen. De gebruikte software is Adobe PS 6, LR 5 en de Nik Software.
-
Vanuit de auto heb ik ook af en toe nog gefotografeerd. Dat is op zichzelf een lastige klus want je rijdt nu eenmaal niet over een mooie gladde asfaltweg. Met het raam open (trouwens ook met het raam dicht) is echter de weg vrij voor binnenkomend stof en zand. Om die reden had ik altijd een natte handdoek over mijn fototas, mijn camera en alles waarvan ik niet wilde dat er stof in en op zou komen. Vochtige lappen zijn uitermate goede stof-absorbeerders en het heeft me zeker geholpen bij het storingsvrij fotograferen.
-
Zorg voor een betrouwbare, kundige en vooral veilige gids/chauffeur. Het rijden in zand is een kunst apart maar het rijden in een woestijn met duinen van vele honderden meters hoog is een listige aangelegenheid als je niet precies weet hoe, wat en waar.
Wie is deze auteur?
Opgeleid als informaticus maar sinds 2000 ben ik beroepsfotograaf. In de afgelopen 13 jaar heb ik veel gereisd en gefotografeerd. Niet uitsluitend landschapsfotografie heeft mijn interesse. Ook sociale- en documentairefotografie vind ik boeiend en dan met name in Aziatische landen. Sinds 2005 kom ik met enige regelmaat in China en in 2011 en 2013 heb ik een groot deel van het jaar gewoond in het zuidelijke Yangshuo. Hier verzorgde ik ook workshops.
In 2014 ga ik een tweetal reizen begeleiden voor Nordic Vision. Uiteraard de hierboven beschreven reis naar Binnen Mongolië, daarnaast nog een winterreis naar Huangshan (Yellow Mountains).
Van de Binnen Mongolië reis heb ik een boek gemaakt, nu nog voor eigen promotie maar ik overweeg op zoek te gaan naar een uitgever zodat het voor een betaalbare prijs kan worden aangeboden. In de preview van het boek kun je meer beelden van mijn reis zien op de site van BLURB.
Meer van mijn werk is te zien op mijn website of op mijn facebookpagina.